RH Uyuşmazlığı
Annenin kanı Rh (-), babanın kanı Rh (+) olduğu durumlarda,fetüsün Rh (+) olması sonucunda uyuşmazlık ortaya çıkar. Fetüsün kanının annenin kanı ile temas etmesi sonucu,
annenin kanındaki antikorlar fetüsün alyuvarlarını parçalar. Bebekte alyuvarlar parçalanması nedeniyle doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde (Patolojik)sarılık ortaya çıkar.
Uyuşmazlık sonucu gerekli tedbirler alınmazsa fetüs doğumdan önce yada doğumdan sonra ilk yedi gün içinde ölebilir yada sakat kalabilir. Böyle durumlarda bebeğin kanı hemen değiştirilmelidir.
Rh (-) kadın ve Rh (+) erkek olan eşler için rutin olarak gebeliğin ilk aylarından itibaren gebenin kanı incelenmeli, kanında antikor olup olmadığı saptanmalıdır.
Çok defa ilk gebeliklerde bir kan uyuşmazlığı tehlikesinin mevcut olmadığı bilinir. Günümüzde Rh uyuşmazlığı olan eşlerde, kadını gebeliğinden önce anti D gamaglobin iğnesi yapılarak uyuşmazlık ortaya çıkması önlenmektedir. Gebelik sırasında Rh uyuşmazlığı tesbit edilirse anneye doğumdan hemen sonra yapılan iğne ile (Anti D immune
globilin) gelecek gebeliklerde problemle karşılaşılmaz.
Röntgen
Gebelik süresi içerisinde gebe kadının vücuduna uygulanan röntgen (X) ışınları bebekte çok önemli problemlere neden olur. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında (organ oluşumu döneminde) röntgen ışınlarına maruz kalma, bebekte şekil bozukluğu, sakatlık zeka geriliği gibi olumsuz durumlar, ortaya çıkarabilir.Bu nedenle, gebe olanlar ve gebelik şüphesi olanların röntgen çektirmemesi, röntgen çekilen ortamlara girmemesi doğacak bebeğin sağlığı açısından çok önemlidir.
İlaç Kullanımı
Gebelik esnasında annenin aldığı ilaçlar plasenta(anne ile bebek arasındaki kordon) aracılığıyla fetüse geçer. Onu değişik şekilde etkiler. Özellikle ilk üç ay içinde kesinlikle doktora danışmadan hiçbir ilaç
alınmaması gerekir. Organ oluşumu döneminde alınan ilaçlar bebekte sakatlıklara neden olur.
Sigara ve Alkol Kullanımı
Gebelikte sigara içme bebeği olumsuz etkiler. Hatta sigara içilen ortamlarda bulunma (pasif içicilik) da aynı etkiyi açar. Sigara içindeki nikotin denilen zararlı madde plasenta yoluyla bebeğe geçer. Erken doğuma, düşük ağırlıklı doğuma neden olur. Alkol de aşırı miktarda alındığında dolaşım yoluyla bebeğe geçerek zararlı etkiler yapar.
Sigara ve alkol kullanan kadınların gebelik süresinde bu alışkanlıklarını bırakmaları bebeğin sağlığı açısından önemlidir.
Annenin Yaşı ve Doğum Sayısı
Bir kadının, hem bebeğin hem kendi sağlığı açısından güvenli, sağlıklı doğum yapacağı yaşlar 18-35 yaşları arasıdır. 18 yaşından önce kendi fizyolojik gelişmesini tamamlama durumundadır. 18 yaşından küçük ve 35 yaşından büyük gebeler doktor tarafından düzenli olarak izlenmeli ve doğum mutlaka hastanede yapılmalıdır. İleri yaşlarda ise gebelikle ilgili bir takım olumsuzluklar yaşanma olasılığı yüksektir. (Güç doğum, gebelik zehirlenmesi vb.)
Kadının bir gebelik sonrası fizyolojik ve psikolojik olarak vücudu yıpranır. Bu yıpranmanın normale dönmesi en az 2 yıl alır. Sık doğumlar annede kansızlık, beslenme bozuklukları, bebekte geliş bozukluğu, annede tansiyon yükselmesi, erken ve düşük ağırlıklı doğuma bazen de ölü doğuma sebep olabilir. Bu bakımdan iki doğum arasında en az 2-3 yıl olması anne sağlığı kadar bebek sağlığı açısından da önemlidir.
Gebelik Süresinin Uzaması (Sürmatürasyon)
Gebeliğin normal süresi 40 haftadır. Bu süreyi bir hafta veya daha fazla geçirerek doğan bebeklere postmatüre bebek denir. Postmatüre bebeklerin görünümü 1-3 haftalık bebeklere benzer. Nedenleri arasında, annenin şeker hastası olması, fazla doğum yapması, plasentanın yetersiz çalışması bebeğin anne karnında duruş şekli sayılabilir. Beklenen doğum tarihi 7 gün ya da daha fazla aşan durumlarda plasenta yetmezliğine bağlı uterus içi bebek ölümleri ya da doğumdan sonraki ilk 7 günde bebek ölümleri fazladır. Beklenen doğum tarihi 5 gün aşan gebenin doğum sancıları suni olarak başlatılmalı ya da bebek sezaryenle alınmalıdır.
Erken Doğum
Gebeliğin 28-38. haftaları arasında doğum eylemenin başlamasıdır. Ağırlığı genellikle 2500 gramın altında olanlar prematüre bebek diye adlandırılır. Nedenleri; uterusun şekil bozukluğu, çoğul gebelikler, annenin beslenme bozukluğu, anemi, doğum öncesi kanamalar, aşırı yorgunluk, sigara içme, annenin karnına dıştan travma olmasıdır. Erken doğan bebekler enfeksiyonlara karşı korunmak için kuvöze alınır.
Gebelikte Kanama
Normalde gebelik süresince hiç kanama olmaz. Kanama olması anormal bir durumdur ve tehlikelidir. Gebeliğin ilk yarısında görülen kanamaların nedenleri düşük, dış gebelik ya da serviks ya da vajinadaki yaralardır. Gebeliğin son aylarında görülen kanamalar plasentayla ilgili bozuklardan kaynaklanır bazılarının da sebebi bilinmez. Gebelikte kanama olduğu durumlarda hemen doktora başvurulmalıdır.